Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel BaşkanI Arzu Çerkezoğlu emekli maaşlarına yönelik basın açıklaması yaptı.
Açıklamada “2024 yılı Ocak ayı emekli aylıkları ayın 17’sinde ödenmeye başlanacak olmasına rağmen, aylıklara yapılacak artışlar konusundaki belirsizlik sürüyor” ifadelerine yer verilirken en düşük emekli aylığının ise asgari ücret tutarına yükseltilmesi, diğer aylıkların da bu oranda artırılması gerektiği kaydedildi.
Çerkezoğlu “İşçi ve Bağ-Kur emekli aylıklarına 5510 sayılı yasanın öngördüğü biçimde 6 aylık resmi enflasyon oranında (yüzde 37,6) artış yapılması halinde emekliler için değil insanca yaşamak, hayatta kalmak bile zorlaşacaktır” ifadelerine yer verdi.
EMEKLİ MAAŞLARININ GYSH’DEKİ PAYI DÜŞTÜ
Açıklamada TÜİK’in enflasyon verilerinin güvenilir olmadığı ve bu nedenle emeklilerin geçim koşullarının resmi enflasyon üzerinden değerlendirilmesinin mümkün olmadığı kaydedildi.
Ayrıca TÜİK’in Haziran 2022’de madde sepeti fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine DİSK’in TÜİK’e karşı açtığı davaya rağmen madde sepeti verilerinin hâlâ yayımlanmadığına da değinilerek şu ifadelere yer verildi:
TÜİK’in enflasyon verileri güvenilir değildir. DİSK’in konuyla ilgili açtığı davada, mahkeme kararına rağmen enflasyon sepetini şeffaf biçimde kamuoyu ile paylaşmayan TÜİK sadece suç işlemekle kalmamakta, işçilerin, emekçilerin, kamu emekçilerinin, emeklilerin, dul ve yetimlerin ekmeğiyle oynamaktadır.
Var olan resmi enflasyonda bile düşük gelir gruplarının enflasyonu çok daha yüksektir. TÜİK verilerinden hareket ettiğimizde dahi emeklilerin ve dar gelirlilerin gıda enflasyonu yüzde 88-113 aralığındadır.
Enflasyon doğru ölçülse, gelir gruplarının enflasyonu dikkate alınsa dahi emekli aylıkları sadece bunlar üzerinden belirlenemez. Gelirde Adalet mücadelemizde defalarca ifade ettiğimiz gibi asıl olan adil bir bölüşümdür. 2019 yılında emekli aylıklarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya oranı yüzde 6,9 iken, emekli sayısı artmasına rağmen bu oran yüzde 4,5’e gerilemiştir. Ülkede yaşanan bölüşüm şokunun en çok mağdur ettiği kesimlerden biri emekliler olmuştur.
2002 Aralık’ta en düşük işçi emeklisi aylığı asgari ücretin yüzde 40 üzerindeyken, 2023’ün ikinci yarısında asgari ücretin yüzde 66’sına gerilemiştir. (Kök aylık olarak değil, 7500 TL’ye tamamlanarak)
Açıklamada emeklilerin bu kadar ağır kayıplar yaşamasının başlıca nedeni olarak ise emekli aylığı güncelleme katsayısı, aylık bağlama oranı ve alt sınırlara ilişkin 2008 yılında yapılan değişiklikler ile emeklilerin büyümeden pay alamaması olarak ifade edildi.
Emekli aylıklarına enflasyon oranında veya civarında yapılacak bir artışın 20 milyona yakın insanı açlığa mahkum etmek anlamına geleceği belirtilen açıklamada “‘Kaynak yok’ masalına karnımız toktur. Bu ülke geçmişte emeklilere bütçeden çok daha yüksek oranlarda kaynak aktarmıştır, yine aktarabilecek kaynağımız vardır” denildi.
TALEPLERİNİ SIRALADI
DİSK Başkanı Çerkezoğlu, emekli maaşlarına ilişkin taleplerini ise şöyle sıraladı:
En düşük emekli aylığı en az asgari ücrete yükseltilmelidir. Bu tutar emeklilerin kök aylığı kabul edilmelidir. Ucube bir sistem olan tamamlama işleminden vazgeçilmelidir. Bunun yerine en düşük aylık asgari ücrete çekilmeli, diğer aylıklar da aynı oranda yükseltilmelidir.
Emekli aylıkları arasındaki dengesizliğin giderilmesi için intibak düzenlemesi yapılmalıdır. Aylık Bağlama Oranları yükseltilmeli ve kapsamlı intibak düzenlemesi ile emekli aylıkları arasındaki eşitsizlik giderilmelidir.
Yılda iki kez verilen emekli bayram ikramiyeleri en az asgari ücret kadar olmak üzere artırılmalıdır.
İktidarın gündeminde olmadığı anlaşılan emeklilik yaşı konusunda adalet ve denge sağlanmalıdır. Emeklilikte adil bir kademeli geçiş sistemi uygulanmalıdır. Bir gün, bir ay, bir yıl geç sigortalı olduğu için 15 yıl emeklilik yaşı beklemek kabul edilemez.
Emekli ile dul ve yetim aylıkları belirlenirken emekliler söz ve karar sahibi olmalıdır.
Emeklilerin sendika kurma hakkı önündeki engeller kaldırılmalı, işçi emeklilerine aylıklar belirlenirken toplu sözleşme hakkı tanınmalıdır.
